ข้อเท็จจริงสนุกๆ 10 ข้อเกี่ยวกับภาษา
/)
ในโลกนี้มีภาษาประมาณ 7,000 ภาษา ตั้งแต่ภาษาจีนกลางที่คนเกือบพันล้านคนใช้พูดเป็นภาษาแม่ ไปจนถึงภาษาเทียมกว่า 200 ภาษา เช่น ภาษาเอลฟ์ (Elvish) ที่ใช้พูดเฉพาะในหมู่ภูติ (ในจินตนาการ) จากมหากาพย์ของ J.R.R. Tolkien และเหล่าแฟนพันธุ์แท้
ด้วยความที่เรามีวิธีสื่อสารอันกว้างขวางและหลากหลายเช่นนี้ จึงมีข้อเท็จจริงสนุกๆ มากมายเกี่ยวกับภาษาที่เราสามารถหยิบยกขึ้นมาได้ และนี่คือข้อเท็จจริงที่น่าสนใจ 10 อย่างที่เราเลือกมานำเสนอให้แก่คุณ
คำเลียนเสียงธรรมชาติ
ไม่ว่าคำเลียนเสียงธรรมชาติในภาษาของคุณจะฟังดูเป็นธรรมชาติแค่ไหน แต่คำเลียนเสียงเหล่านี้ไม่เป็นสากล คนที่พูดภาษาอังกฤษใช้คำว่า “snip snip” เพื่อสื่อถึงเสียงตัดของกรรไกร ในขณะที่ชาวญี่ปุ่นพูดว่า “chocki chocki” แตรรถส่งเสียง “düt düt” ในประเทศตุรกีแทนที่จะเป็น “beep beep” และรถไฟเกาหลีทำเสียง “chik chik pok pok” ไม่ใช่ “chugga chugga choo choo” อย่างในภาษาอังกฤษ อาณาจักรสัตว์ก็มีคำที่สามารถนำมาเปรียบเทียบกันได้นับไม่ถ้วน ในภาษาอาฟรีกานส์ ผึ้งจะทำเสียง “zoem-zoem” (ไม่ใช่ “buzz”) และในภาษาเบงกาลี วัวจะร้อง “hamba” (ไม่ใช่ “moo”) นอกจากนี้ เสียงขันของไก่ตัวผู้ก็แตกต่างกันไปในภาษาต่างๆ เช่นกัน เสียงร้อง “cockadoodle-doo” ในภาษาอังกฤษกลายเป็น “co-co-ro-co” ในภาษาคาตาลัน “kikeriki” ในภาษาเยอรมัน และ “goh-geh-goh-goh” ในภาษาจีน
เรื่องยาวๆ
นอกจากคำว่า antidisestablishmentarianism ที่มักมีการอ้างถึงบ่อยๆ แล้ว ก็ยังมีคำยาวอื่นๆ อีกหลายคำให้ลองจำกันสนุกๆ Pseudopseudohypoparathyroidism คือความผิดปกติของไทรอยด์ “supercalifragilisticexpialidocious” ของแมรี่ ป๊อปปินส์จริงๆ แล้วปรากฏอยู่ในพจนานุกรมบางฉบับ และ (ที่น่าสนใจ) “hippopotomonstrosesquipedaliophobia” คือโรคกลัวคำยาวๆ แต่คำยาวๆ นั้นมีคุณค่าหรือไม่? ขึ้นอยู่กับความชอบส่วนตัวของแต่ละคน แต่ถ้าคุณคิดว่าไม่มีค่า คุณควรทราบไว้ว่า คำที่ใช้อธิบายว่าบางสิ่งมีความสำคัญเพียงน้อยนิดก็เป็นคำยาวอีกคำหนึ่ง คือ floccinaucinihilipilification
นับตัวอักษร…
ผู้ที่พูดภาษาอังกฤษรู้ดีว่าตัวอักษรของตนมี 26 ตัว แต่อาจไม่รู้ว่านี่ไม่ใช่มาตรฐานโดยทั่วไป ภาษาโรโตกาสซึ่งใช้พูดในปาปัวนิวกินีมีตัวอักษรแค่ 11 ตัว จึงเป็นชุดตัวอักษรที่สั้นที่สุดในโลก ส่วนรางวัลชนะเลิศสำหรับภาษาที่มีตัวอักษรมากที่สุดตกเป็นของภาษาเขมร ซึ่งเป็นภาษาที่ใช้พูดในกัมพูชาและมีตัวอักษรถึง 74 ตัว
อักขระมหาศาล
ภาษาจีน (จีนกลาง/ จีนกวางตุ้ง) มีอักขระถึง 50,000 ตัว ทำให้ต้องมีแฟลชการ์ดมากมายเพื่อที่จะจำอักขระให้ได้ทั้งหมด แต่ถ้าคุณกำลังเรียนภาษาจีนก็ไม่ต้องกังวลไป ในการที่จะอ่านหนังสือพิมพ์สักฉบับ คุณต้องรู้จักอักขระ “แค่” 2,000 ตัวเท่านั้นเอง
อะไรมาก่อน?
คำถามที่ว่าภาษาใดเก่าแก่ที่สุดนั้นไม่สามารถให้คำตอบได้ เพราะภาษาพูดและวัฒนธรรมที่มีเฉพาะประเพณีด้านการพูดอย่างเดียวนั้นไม่สามารถนับรวมได้ ภาษาที่เก่าแก่ที่สุดที่มีบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษรคือภาษาฮีบรู ภาษาสันสกฤต ภาษาซูเมอร์ และภาษาบาสก์
นักภาษาศาสตร์ช่างคิด
ภาษาเทียมที่มีมากกว่า 200 ภาษา หรือที่บางครั้งเรียกว่าภาษาประดิษฐ์ (constructed languages หรือ “conlangs”) ได้รับการสร้างขึ้นตั้งแต่ศตวรรษที่ 17 หลายภาษาถูกประดิษฐ์ขึ้นโดยนักปรัชญาเพื่อใช้ในหมู่นักปรัชญาด้วยกันเอง แต่ภาษาเทียมสมัยใหม่ (เช่น ภาษาเอลฟ์ คลิงออน นาวี และโดทราคิ) ถูกสร้างขึ้นเพื่อวัฒนธรรมประชานิยม การพาณิชย์ และการค้า
ได้เวลาคำคล้องจอง
E เป็นทั้งอักษรและสระที่พบได้บ่อยที่สุดในภาษาอังกฤษ และ R เป็นพยัญชนะที่พบได้มากที่สุด อย่างไรก็ตาม มีคำที่ขึ้นต้นด้วยตัวอักษร S มากกว่า สิ่งที่น่าสนุกเกี่ยวกับภาษาอังกฤษ คือ รายการคำยาวเหยียดที่ไม่คล้องจองกับคำอื่นๆ เลย ให้ลองนึกถึงคำว่า silver, bulb, angel, month, husband, wolf, purple, hungry และ wasp
คำเหมือนมากมาย
บางภาษามีแนวคิดทางด้านวัฒนธรรมหรืออาหารการกินที่มีคำเหมือนจำนวนหลายสิบคำ (ที่รู้จักกันดี เช่น คำมากมายที่ใช้เรียกหิมะในภาษาอินุอิตและภาษายูปิกของชาวเอสกิโม) ภาษาแอลเบเนียมี 27 คำที่ใช้เรียก “หนวด” (รวมถึงคำว่า “dirs ur” ซึ่งหมายถึงหนวดที่เพิ่งขึ้นใหม่บนใบหน้าของวัยรุ่น) และภาษาโซมาลีมี 43 คำที่เกี่ยวข้องกับอูฐ ส่วนในอีกซีกโลกหนึ่งอย่างฮาวาย มีคำ 108 คำที่ใช้ในการอธิบายถึงมันหวาน 47 คำสำหรับกล้วย และ 200 คำสำหรับฝน
โลกอันน่าพิศวงแห่งคำย้อนกลับ
เมื่อคำหนึ่งสามารถสร้างอีกคำได้เมื่อสะกดจากหลังไปหน้า (ให้ลองคิดถึงคำว่า stop > pots) ก็เรียกได้ว่าเป็นคำย้อนกลับ (semordnilap) ซึ่งมาจากคำว่า “palindromes” สะกดจากหลังไปหน้า) ตัวอย่างของการอ่านคำแบบย้อนกลับในภาษาอังกฤษ เช่น diaper > repaid, desserts > stressed, evil > live, dog > god, drawer > reward, gateman > nametag และ smart > trams เป็นต้น
ภาษามือก็มีสำเนียง
เช่นเดียวกับที่เราไม่มีภาษาพูดที่ “ไร้สำเนียง” ภาษามือเองก็มีสำเนียงเช่นกัน เพราะภาษามือไม่ใช่การแปลโดยตรงหรือเป็นตัวแทนของภาษาพูด แต่เป็นอีกภาษาหนึ่งที่มีไวยากรณ์ สำนวน สแลง และคำพูดเป็นของตนเอง ผู้ใช้ภาษามือที่หูหนวกแต่กำเนิดสามารถบอกได้อย่างง่ายดายว่า ผู้ใช้ภาษามืออีกฝ่ายเป็นคนหูหนวก ได้ยินเสียง หรือเพิ่งเริ่มหัดใช้ภาษามือ ในสหรัฐอเมริกา ชาวนิวยอร์กเป็นที่รู้จักกันดีว่าใช้ภาษามืออย่างรวดเร็ว ในขณะที่ชาวโอไฮโอจะใช้ภาษามือที่ช้าและสงบกว่า นอกจากนี้ สำเนียงการพูดยังสามารถสื่อออกมาได้ด้วยสไตล์การใช้ภาษามือที่แตกต่างกันไป เช่น การลากมือเพื่อสื่อถึงการลากเสียงของชาวอเมริกันทางตอนใต้